Sấy thăng hoa được sử dụng để làm khô các vật liệu nhạy cảm với nhiệt và các chất cần hoạt tính sinh học.
Một trong những yếu tố nổi bật của kỹ thuật sấy thăng hoa là không làm tổn thương đến các dưỡng chất dễ bị biến đổi như: protein, vitamin, hoạt tính của enzyme, bảo tồn được trạng thái sống của tế bào vi sinh vật, nhờ vậy không làm ảnh hưởng lớn đến giá trị dinh dưỡng và mùi vị sản phẩm.
Công nghệ sấy thăng hoa là một bước tiến mới trong nền công nghiệp sấy của nhân loại. Sản phẩm được sấy khô thông qua quá trình thăng hoa của nước dưới nhiệt độ và áp suất thấp trong điều kiện chân không.
MỤC LỤC
Công nghệ sấy thăng hoa cao cấp
Quá trình thăng hoa, về lý thuyết, xảy ra tại điểm ba trạng thái (triple-point), nơi nước tồn tại đồng thời ở cả ba thể: rắn, lỏng, và khí. Tuy nhiên, trong thực tế, để đảm bảo quá trình thăng hoa diễn ra hiệu quả, cần duy trì độ chân không từ 0,5 đến 1,5 mbar và nhiệt độ khoảng -25°C.
Công nghệ sấy thăng hoa bắt đầu bằng việc làm lạnh nhanh nguyên liệu, khiến nước trong sản phẩm đóng băng thành thể rắn. Sau đó, sản phẩm được đặt trong môi trường chân không, nơi nước đá chuyển trực tiếp từ thể rắn sang thể hơi mà không qua pha lỏng. Hơi nước này được ngưng tụ và loại bỏ ra ngoài, để lại sản phẩm ở trạng thái khô hoàn toàn nhưng vẫn giữ được cấu trúc, hương vị và giá trị dinh dưỡng nguyên bản.
Nguyên lý sấy thăng hoa
Nguyên lý cơ bản của quá trình này chính là làm nước thăng hoa thành hơi. Trong biểu đồ, ba đoạn thẳng OA, OB, OC được gọi là Đường lỏng hoá, Đường khí hoá và Đường thăng hoa biểu thị mối quan hệ giữa hơi nước và nhiệt độ ở 3 giai đoạn: băng – nước, nước – hơi nước, băng – hơi nước.
Điểm O được gọi là điểm ngã 3, nhiệt độ đối ứng là 0.010C, áp suất hơi là 6.11 mbar 4.58 mmHg, 611 Pa, tại nhiệt độ này, 3 yếu tố: nước, băng và hơi nước có thể cùng tồn tại và ở trạng thái cân bằng. Khi nhiệt độ hoặc áp suất thay đổi sẽ xuất hiện nhiều sự biến đổi hoặc nước đóng băng tan ra hoặc sẽ xảy ra hiện tượng chất rắn trở thành chất khí– thăng hoa.
Trong trạng thái chân không cao, với nguyên lý thăng hoa, nước đá trong sản phẩm không qua tan rã mà trực tiếp hóa hơi rồi thoát ra ngoài, đạt đến mục đích làm khô sản phẩm.
Quá trình sấy thăng hoa
Quá trình sấy thăng hoa: trải qua 03 giai đoạn
1. Cấp đông
Sản phẩm được cấp đông nhanh ở nhiệt độ rất thấp (-30 đến -50 độ C) để tất cả dung môi (thường là nước) trong sản phẩm chuyển sang thể rắn (nước đá)
2. Sấy sơ cấp (sấy thăng hoa)
Mục đích của sấy thăng hoa là làm thăng hoa lớp băng trong vật liệu. Các tinh thể đá trong nguyên liệu sẽ thăng hoa mà không qua giai đoạn hoá lỏng trong môi trường chân không. Khoảng 90% ẩm trong nguyên liệu được lấy đi.
3. Sấy thứ cấp (khử ẩm)
Giai đoạn này sẽ làm bay hơi ẩm còn sót lại trong nguyên liệu, nhiệt độ điểu chỉnh tăng dần. Độ ẩm trong nguyên liệu còn khoảng 1 – 4 %, thành phẩm được khô hoàn toàn.
Ưu và nhược điểm của sấy thăng hoa
Giữ được hình dáng, cấu trúc và màu sắc ban đầu: Sấy thăng hoa là phương pháp lý tưởng để bảo quản các sản phẩm có hình dáng, cấu trúc dễ bị thay đổi khi sấy bằng các phương pháp thông thường. Các loại trái cây mềm và nhũn như sầu riêng, bơ chín, mãng cầu, dâu tây… sau khi qua quá trình sấy thăng hoa vẫn giữ được hình dáng, độ tươi mới và màu sắc gần như nguyên vẹn, giúp sản phẩm trông hấp dẫn hơn khi sử dụng lại.
Cấu trúc sản phẩm không thay đổi, dễ phục hồi: Sau khi được sấy thăng hoa, cấu trúc tế bào của sản phẩm không bị phá vỡ. Vì vậy, các sản phẩm dễ dàng phục hồi về trạng thái ban đầu khi tiếp xúc với nước hoặc độ ẩm. Điều này đặc biệt quan trọng đối với các sản phẩm yêu cầu khôi phục nguyên vẹn để duy trì chất lượng sử dụng.
Bảo toàn giá trị dinh dưỡng: Một trong những lợi thế lớn nhất của sấy thăng hoa là khả năng giữ lại hầu hết các chất dinh dưỡng trong thực phẩm. Các vitamin, khoáng chất và các hoạt chất sinh học quan trọng không bị phá huỷ trong quá trình sấy. Màu sắc, hương vị và giá trị dinh dưỡng gần như không thay đổi, mang lại lợi ích lớn cho người tiêu dùng về mặt sức khỏe.
Nhược điểm:
Đóng gói cần cẩn thận: Sản phẩm sau khi sấy thăng hoa có xu hướng trở nên giòn và dễ vỡ. Hơn nữa, chúng còn có tính hút ẩm cao, có thể bị hư hỏng nếu tiếp xúc với không khí ẩm. Do đó, việc đóng gói là rất quan trọng để bảo vệ sản phẩm khỏi hư hỏng. Các bao bì cần phải kín, chắc chắn và có thể bảo vệ tốt sản phẩm khỏi sự xâm nhập của độ ẩm.
Chi phí đầu tư cao: Một trong những yếu tố hạn chế của sấy thăng hoa là chi phí đầu tư ban đầu khá lớn. Các hệ thống máy móc và thiết bị cần thiết cho quá trình sấy thăng hoa đòi hỏi công nghệ cao, tốn kém, và đòi hỏi nhiều năng lượng. Điều này làm cho phương pháp sấy này không phải là sự lựa chọn kinh tế cho các doanh nghiệp có quy mô nhỏ hoặc muốn giảm chi phí sản xuất.
Ứng dụng của sấy thăng hoa
Sấy thăng hoa là một công nghệ sấy ưu việt được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực như: y học, dược liệu, thực phẩm… Những sản phẩm được lựa chọn để sấy thăng hoa như:
– Các loại rau củ quả: sầu riêng, dâu tây, xoài, cà rốt, nấm hương, măng tây…
– Đông trùng hạ thảo và các loại dược liệu như: sữa ong chúa, bột hoa tinh dầu linh chi, men, kháng sinh.
– Bột dâu tây, bột chuối, bột dứa, bột kiwi.
– Vi sinh vật, men cái, mẫu vật sinh học, thuốc kháng sinh.
Các sản phẩm sấy thăng hoa sẽ là những sản phẩm có chất lượng tốt và dễ dàng bảo quản ở điều kiện nhiệt độ phòng.
Nếu khách hàng có nhu cầu tư vấn, đầu tư hoặc thuê máy sấy thăng hoa chất lượng cao cấp nhất Việt Nam, hãy liên hệ SUNSAY qua hotline: 094.110.888 hoặc zalo: 0935.995.035 để được tư vấn và đặt mua trực tiếp.